برای بررسی فلسفه ی حجاب ابتدا به بررسی آیات مربوط به آن می پردازیم. برای رسیدن به منظور «برخوردهای اجتماعی زنان» را که در دو سوره ی نور و احزاب آمده است، یاد می کنیم: قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضّوا مِنْ أبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أزْکی لَهُمْ إِنّ اللّهَ خَبیرٌ بِما یَصْنَعُونَ وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أبْصارِهِنّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنّ وَ لا یُبْدینَ زینَتَهُنّ إِلاّ ما ظَهَرَ مِنْها ... ؛ «به مردان با ایمان بگو: دیده فرو نهند و پاکدامنی ورزند، که این برای آنان پاکیزه تر است؛ زیرا خدا به آن چه می کنند، آگاه است. و به زنان با ایمان بگو: دیدگان خود را [از هر نامحرمى] فرو بندند و پاکدامنی ورزند و زیورهای خود را آشکار نگردانند؛ مگر آن چه که طبعاً از آن پیداست...».
در مورد این دو آیه و برای توضیح فلسفه حجاب ذکر دو نکته را لازم می دانیم:
1. جمله ی «ذلک أزکی لهم» علت است و حکمت کوتاه کردن نگاه و حفظ فروج را بیان می کند. این علت اگرچه در حکمی که برای مردان آمده، بیان شده است، ولی به دلیل مناسبت حکم و موضوع و به دلیل اشتراک موضوع، به زنان هم تعمیم می یابد و در مورد زنان نیز صادق است. هدف کنترل نگاه و حفظ دامن را «زکاء» و پیراستگی روابط افراد در جامعه و نیز پاک دامنی اشخاص می داند.
2. اگر زکاء و پاکی هدف باشد، بیان گر حدود پوشش و نگاه نیز هست. آنچه خدا از ما می خواهد، پاکی نگاه و روابط است. ما وظیفه داریم که دل ها را به سوی حق راهنما باشیم و به غیر حق دعوت نکنیم؛ به همین منظور نباید با پوشش نامناسب، یا با نوع حجاب و زینت خود، چشم ها و دل ها را به خود متوجه کنیم، که اگر چنین باشد به راه و روابط آلوده دامن زده و اجتماع ناسالم خواهیم داشت، و این همان صناعت و ساخت ماست که خداوند به آن آگاه است و بر آن احاطه دارد: ... إنّ اللّهَ خَبیرٌ بِما یَصْنَعُونَ
برای تبیین فلسفه ی حجاب، طرح سه مسأله ی مهم لازم است:
بقیه در ادامه مطلب...